Gadir
Sayfası
Hz. Ali'den Nakledilen
Hadisler
Derleyen: Metin Gülbol
İlim Kentinin Kapısı Hz. Ali
(AS)den Özdeğişler
1. ·
Acelenin
meyvesi yanlışlıktır.
2. ·
Aç kalmak,
alçalmaktan hayırlıdır.
3. ·
Açık
kalpli, mert düşman, içinden pazarlıklı dosttan iyidir.
4. ·
Adalet için
en büyük talihsizlik, devleti idare edenin zalimliğidir.
5. ·
Adalet,
halkın dirliği ve düzeni, idarecilerin ise süsü ve güzelliğidir.
6. ·
Ahmak, her
lafın başında yemin eder.
7. ·
Akıllı
kişi, tecrübelerden ibret alan kimsedir.
8. ·
Akıllı,
düşmanınsa bile danış, bilgisiz dostun fikrini geç.
9. ·
Akıllı,
insanların en mutlusudur.
10. · Akıllının
dili kalbindedir, ahmağın dili
ise ağzındadır.
11. · Akıllının tahmini,
cahilin kesin bilmesinden daha doğrudur.
12. · Akraba
düşmanlığı, akrep sokmasından beterdir.
13. · Alçak gönüllülük, ilimin meyvesidir.
14. · Alçak gönüllülük, en büyük
şereftir.
15. · Arkadaşın
hayırlısı, sana doğru yolda iyi delil olandır.
16. · Asıl yetimler, anadan ve
babadan yoksun olanlar değil, akıldan yoksun olanlardır.
17. · Aş verirsen doyur.
18. · Ayıbın en büyüğü,
ona benzer bir ayıp sende de varken, başkasını
ayıplamandır.
19. · Az ilmi olup da onunla amel eden,
çok ilmi olup da amel etmeyenden hayırlıdır.
20. · Az yemek yemek
sağlıktır.
21. · Azla yetinen kimse zengindir.
22. · Babana saygılı ol ki,
oğlun da sana saygılı olsun.
23. · Bağışlamak,
büyüklüğün şanındandır.
24. · Başa kakmak suretiyle
iyiliğini boşa giderme.
25. · Beceremeyeceğin bir iş için
söz verme.
26. · Bencillik kimde olursa, helak
olur.
27. · Bildiği halde susmak,
bilmediği halde konuşmak kadar çirkindir.
28. · Bilge insan
çalışmasına, bilgisiz de boş hayallerine güvenir.
29. · Bilgi gibi hazine olamaz.
30. · Bilgin bir söz ehli
olamıyorsan, hiç olmazsa dikkatli bir dinleyici ol.
31. · Bilgin kişinin rütbesi
rütbelerin en üstünüdür.
32. · Bilgin ölse de yaşar; cahil
ise yaşarken de ölüdür.
33. · Bilginlerin toplantısı
mutluluk getirir.
34. · Bilgisiz kişiyi bir
işte, bir düşüncede ya pek ileri gitmiş görürsün, ya da pek geri
kalmış.
35. · Bilgiyi ehli olmayana veren, o
bilgiye zulmetmiştir.
36. · Bilgiyle dirilen ölmez.
37. · Bilmediğin şey
hakkında konuşmayı ve üzerine düşmediği halde söz
söylemeyi terk et.
38. · Bilmiyorum demeyi bırakan
kişi, öleceği yerden yaralanır, gider.
39. · Bin kapıdan, yüz bin kaleden
içeri girebilirsin de küçücük bir
gönülden içeri giremezsin.
40. · Bir devletin başı,
sahip olduğu iktidardan; bilgin, ilimden; iyilik sever,
yaptığı iyiliklerden; ihtiyar da
yaşından ötürü saygı görür.
41. · Bir devletin çökmesi şu dört
sebebe bakar: Esas prensiplerinden ayrılma, ikinci planda olan şeylere önem verme,
aşağılık kimselerin ön safa geçmesi ve erdemli
kişilerin arka plana atılması.
42. · Bir gerçeği savunurken ona
önce kendiniz inanmalısınız, başkasını
inandırmak sonra ki iş.
43. · Bir insana başkaları
yanında verilen öğüt, öğüt değil, hakarettir.
44. · Bir işi yapmadan önce tedbir
almak, insanı pişmanlıktan kurtarır.
45. · Bir sanat eserini yıkmak,
cinayetlerin en büyüğüdür.
46. · Birbirine aykırı olarak
çağrılan iki yoldan biri mutlaka yanlıştır.
47. · Borçların çokluğu,
doğru adamı yalancı, şerefli adamı da yemininden dönek
yapar.
48. · Cahil dosttan ziyade
akıllı düşmanına güven.
49. · Cahil, ne kendi eksiğini
görür, ne de öğütlere kulak asar.
50. · Cahilden uzak kalmak,
akıllıya yaklaşmakla eşittir.
51. · Cahiller çoğalınca
bilginler garip olurlar.
52. · Can gözü kör olunca, gözle
görüşün bir yararı yoktur.
53. · Cehaleti ilimle geri çevirin.
54. · Cimri zengin, cömert yoksuldan
daha yoksuldur.
55. · Cimri, her zaman
aşağılıktır, kıskanç olan her zaman
işkencededir.
56. · Cimrinin dostu bulunmaz.
57. · Cömertlik, istemeden önce
vermektir. İstendikten sonra vermek utançtandır ve kötüdür.
58. · Çalışan kötülük
düşünemez, çalışmayan da
kötülükten kurtulamaz.
59. · Çok şakacı insanı
ciddiye almazlar.
60. · Çok yaşayanın ömrü,
dostlarına ağlamakla geçirecektir.
61. · Dert ve gam,
ihtiyarlığın yarısıdır.
62. · Dil, aklın
tercümanıdır.
63. · Dil, insanın terazisidir.
64. · Dili tatlı olanın
arkadaşı çok olur.
65. · Dilsiz ol, yalancı olma.
66. · Dinle, öğrenirsin. Sus esen
kalırsın.
67. · Doğru söz söyleyenin delili
kuvvetli olur.
68. · Doğruluk en iyi yol, bilgi
en iyi kılavuzdur.
69. · Doğruluk, hakkın
dilidir.
70. · Dost, sen yokken dostluk
şartını yerine getiren kimsedir.
71. · Dostları yitirmek gurbete
düşmektir.
72. · Dostların çoğalsın
diye çırpınma. Onları bir gün ihmal etmeğe kalksan çabucak
düşmanın olurlar. Dostlar ateş gibidir. Pek çoğalırlarsa yakarlar.
73. · Dostlarının kötüsü,
seni iyi gününde arayıp sıkıntılı zamanında yüz
üstü bırakandır
74. · Dostluk, en yakın akrabalıktır.
75. · Dostluk, elde edilmiş
akrabalıktır.
76. · Dostlukta aşırı
gitme, kim bilir belki o dostun bir gün düşmanın olur,
düşmanlıkta da aşırı gitme, kim bilir belki o
düşmanın bir gün dostun olur.
77. · Dostunun
düşmanını, kendine dost seçme.
78. · Dünyanın en değerli
hazinesi öğüttür, ama ondan ucuzu da yoktur.
79. · Düşene sevinme, zamanın
sana ne sakladığını bilmezsin.
80. · Düşmanlık, kalbi
meşgul eder.
81. · Düşünce akılların
cilasıdır.
82. · Düşünce ve prensiplerini
kendi hayatlarında da uygulayan kimselerin bilgi
ışıklarıyla aydınlanınız.
83. · Düşünün, sonra konuşun,
yanılmalardan kurtulacaksınız.
84. · Edep, aklın suretidir.
85. · Edep, en iyi mirastır.
86. · Eğer ararsak kendimize
kolayca düşman bulabiliriz, ama ne kadar ararsak dost bulmak kolay
değil.
87. · Eğer
sırlarınızı birbirinize açarsanız, artık onu
gizleyemezsiniz.
88. · Eğlence ve zevke
kapılan, akıldan kaybeder.
89. · En ahmak insan, kendini herkesten
en akıllı sanandır.
90. · En akıllı insan,
öğütleri dinlemekten vazgeçmeyen insandır.
91. · En büyük yardım, en çabuk
yapılan yardımdır.
92. · En faydalı bilgi,
uygulanabilendir.
93. · En kötü dost, seni şak
şaklayıp eksiklerini örtendir.
94. · En talihsiz memleket,
insanlarının her türlü güvenlikten yoksun yaşadıkları
memlekettir.
95. · En yakını yitiren en
uzağı yardımcı olarak bulamaz.
96. · En yakışıklı
elbise, erdem elbisesidir.
97. · Erdemin başı ilimdir.
98. · Erkeklerin süsü edeptir.
99. · Fırsat karınca
yürüyüşü ile gelir, yıldırım hızı ile gider.
100. · Fırsat yaz bulutu gibi gelip
geçer, elinize geçtiğinde faydalanmasını bilin.
101. · Fikir
çatışmalarından hakikat çıkar.
102. · Fikir sahibi her şeyden
ibret alır.
103. · Garip, dostu olmayan kimsedir.
104. · Gece ile gündüz seni
işlerler. Onları sen işle. Onlar her gün senden bir şey koparıyor, sen
de onlardan bir şey koparmaya bak.
105. · Gençlik günlerini düşünmek, hasrettir.
106. · Gerçek bilgin, bildiklerinin
bilmedikleri yanında daha az olduğunu anlayandır.
107. · Gerçek dost,
sıkıntı zamanında imdada yetişendir.
108. · Gerçek dostlar, çok vücutlu, tek
kalpli varlıklardır.
109. · Gerçek karşısında
öfkelenmek ayıptır.
110. · Gereksiz şeylerin
peşinden koşan gerekli şeyleri kaçırır.
111. · Güler yüz göstermek, cömertlik yerine geçer.
112. · Güler yüz, dostluk yaratır.
113. · Günah işlememek, tövbe
etmekten daha iyidir.
114. · Güzel bir siyaset, iktidarı
sürekli kılar.
115. · Güzel huy, bir ganimettir.
116. · Haktan sonra delaletten
başka ne vardır ki.
117. · Halk için en büyük felaket,
düşünce ve bilim adamlarının düşük ahlaklı kimseler
oluşudur.
118. · Her huyun en iyisini kendin için
seç.
119. · Her kişinin değeri,
yaptığı güzel işiyle ölçülür.
120. · Her şey akla muhtaçtır,
akıl da eğitime.
121. · Her şeyin en iyisi, en yeni
olanıdır; ama dostların en iyisi, en eskileridir.
122. · Hikmet sahibi kişilerin
sözleri doğruysa ilaçtır, yanlışsa hastalıktır.
123. · Hoş geçinmek aklın
yarısıdır.
124. · İbret alınacak
şeyler ne çok, ibret alanlarsa ne az.
125. · İhtiyarlığın,
ölüm habercindir.
126. · İki şey vardır ki
sonu bulunmaz; ilim, akıl.
127. · İki şey vardır ki
yitirmeden kadri bilinmez; gençlik ve afiyet.
128. · İki yüzlünün dilinde tat,
kalbinde fesat gizlidir.
129. · İlim bütün iyiliklerin
anahtarıdır.
130. · İlim maldan
hayırlıdır: İlim seni korur, malı sen korursun. Mal
vermekle azalır, ilim öğretmekle artar. İlim hakimdir, mal ise
mahkum. İlim sahibi cömert olur, mal sahibi cimri olur. İlim ruhun
gıdasıdır, mal ise cesedin gıdasıdır. Mal uzun
zaman sürecinde tükenir, ilim uzun zaman sürecinde tükenmez ve eksilmez. İlim kalbi
aydınlatır, mal ise kalbi katılaştırır. İlim
peygamberlerin mirasıdır, mal ise eşkıyaların
mirasıdır.
131. · İlim meclisi, cennet
bahçesidir.
132. · İlim tükenmez bir hazine,
akıl eskimek bilmez bir elbisedir.
133. · İlimden başka her
şey azaldıkça değeri yükselir. İlim ise çoğaldıkça
değeri yükselir.
134. · İlmin ayıbı,
verimsiz oluşudur.
135. · İlmin bereketi güzel
ameldir.
136. · İlmini saklayan cahil
gibidir.
137. · İnsan belayı dilden
bulur.
138. · İnsan cahil olduğu
şeyin düşmanıdır.
139. · İnsandaki edep, onun
altınından daha iyidir.
140. · İnsanın değeri,
önem verdiği şeye göredir.
141. · İnsanın kendisine
iyilik edeni övmesi, iyiliği arttırır.
142. · İnsanın kurtuluşu
doğruluktadır.
143. · İnsanın tevazu sahibi
olması, kendisine ikram getirir.
144. · İnsanın utanması,
örtüsüdür.
145. · İnsanlar yaşarken uyur,
ölürken uyanırlar.
146. · İnsanlar; akıl, ilim,
huy, yoksulluk ve zenginlik yönünden farklı oldukları sürece,
birbirleriyle güzel geçinirler. Eğer mezkur sıfatlarda eşit
olsalardı, (yükümlülük üstlenmekten kaçarak) helak olurlardı.
147. · İnsanlara faydası
olmayanı ölüler arasında say, git.
148. · İnsanların
değerlerini ölçmek için değerli olmak gerek.
149. · İnsanların en acizi
insanlardan kardeş edinemeyenidir. Bundan daha acizi de kardeş
edindikten sonra onu yitirendir.
150. · İnsanların
solukları ecellerine doğru attıkları adımlardır.
151. · İnsanlarla öyle geçinin ki,
öldüğünüzde size ağlasınlar, sağ kalırsanız
sevgiyle çağrışsınlar sizin için.
152. · İyi niyetlilik, gönle
ferahlık, bedene esenliktir.
153. · İyi ve kötü insana aynı
değeri vermek doğru değildir, bu suretle birincisini iyilikten
soğutur, ikincisini kötülük yolunda
cesaretlendirirsin.
154. · İyiliği emret ki, iyi
ehlinden (iyilerden) olasın.
155. · İyilik yapandan
şüphelenmek, haksızlıkların en çirkini ve günahların
en büyüğüdür.
156. · İyilikle, hür adamı
köle yaparsın.
157. · Kadına aşırı
düşkünlük, ahmakların işidir.
158. · Kadının
hayırlısı, sevgi dolu, doğurgan olanıdır.
159. · Kendi görüşüyle yetinen,
canını tehlikeye atmıştır.
160. · Kendi kadrini bilen helak olmaz.
161. · Kendin için istediğini
başkaları için de iste.
162. · Kendini bilmeyen
başkasını nasıl bilir?
163. · Kıskançlık hasta eder.
164. · Kıskançlık
hastalıkların en kötüsüdür.
165. · Kıskançlık, ateşin odunu yediği gibi oda
iyilikleri yer.
166. · Kıskançlık, ruhun
hapsidir.
167. · Kıskançlık, vücudu
kemirir.
168. · Kimsenin
yanlışını yüzüne vurmayınız. Başka birisini
göstererek gelinim sen anla gibisinden uyarınız.
169. · Kitaplar bilginlerin
bahçeleridir.
170. · Konuşun da
tanışın, çünkü insan dilinin altında gizlidir.
171. · Korkulan her şey zarar
vermez.
172. · Kötü evlat, ailenin şerefini
yıkar ve geçmişine leke sürer.
173. · Kötü insanlarla oturup kalkmak,
iyi insanlar hakkında su-i zan doğurur.
174. · Kötü zanlı olup,
dostlarını elinden çıkarma.
175. · Kötülükten çekinmek, iyi bir
iş yapmaktan yeğdir.
176. · Küçük bir insandan gelen büyük
bir fikri küçümseme.
177. · Mal çokluğu kalpleri bozar,
günahları doğurur.
178. · Mal, isteklerin temelidir.
179. · Mal, mülk insanın gözünü
doyurmaz, kalp zenginliğine çalış.
180. · Malından vermeyeni
zenginlerden sayma.
181. · Mazideki esefli ve üzüntülü
olaylarla kalbini doldurma, gelecekte uğraşmaya zaman
bulamazsın.
182. · Mazlumun öç alma günü, zalimin
zulmettiği günden daha korkunçtur.
183. · Milletlerin ölçü ve terazisi
adalettir.
184. · Mutlu ile arkadaş olan,
mutlu olur.
185. · Mümin, kardeşi açken
doyasıya yemez.
186. · Namus, güzelliğin sadakasıdır.
187. · Nerede bir bilgin görürsen, hemen
buyruğunu kabul edip hizmetine gir.
188. · Nice kan vardır ki, onu dil
döker.
189. · Öfke korkunç ateştir. Onu
bastıran, ateşi söndürür, yapamayan, içinde yanıp gider.
190. · Öl de alçalma, azı yeter bul
da yüzsuyu dökme. Çalışıp da bir şey elde edemeyen oturunca hiç bir şey elde
edemez.
191. · Öldükten sonra yaşamak
isterseniz kalıcı bir eser bırakınız.
192. · Ölüm ahiretin
kapısıdır.
193. · Ölümü unutmak, kalbi
paslatır.
194. · Ölümü unutmayan, güzel
şeylere tutkun olur.
195. · Ölümün belirtisi
doğmaktır.
196. · Parçalayıcı ve yiyici
yırtıcı hayvan, zalim ve zorba bir validen iyidir.
197. · Rezil kişilerin başa
geçmesi, insanlara afettir.
198. · Sabır
acılığının meyvesi zaferdir.
199. · Sabır en güzel huy, ilim de
en şerefli süs eşyasıdır.
200. · Sabır ikidir:
istemediğin, hoşlanmadığın şeye sabretmek; sevdiğin,
istediğin şeye sabretmek.
201. · Sakın
başkasının kölesi olma; çünkü Allah seni hür
yaratmıştır.
202. · Sana cefa edeni utandırman
için hoşça geçinmeye çalış.
203. · Sana niçin
yaptığını sorduklarında utanacağın ve
yalanlamağa kalkacağın işleri yapmaktan çekin.
204. · Sana öğüt veren, sana
geniş kredi açmış tüccara benzer.
205. · Seni yalnız iyi günlerinde
arayan, düşkün günlerinde senden
açacaktır.
206. · Seni, sende bulunmayan özellikler
ve değerler icat ederek koltuklayan, bir gün gelir
yapmadığın suçları da üstüne yığarak seni
çekiştirmeye, çeliştirmeye kalkar.
207. · Senin hakkında iyi zanda
bulunanın zannını gerçekleştir.
208. · Sırlarını ona buna
açıyorsan, başına gelecek zilletlere razı ol.
209. · Sızlanmak, sabırdan
zordur.
210. · Siyaseti başaramayan
başkan olamaz.
211. · Sizler mallarınızla
halkı kuşatamazsınız (onların gönüllerini hoş
edemezsiniz); öyleyse açık yüzlülük ve güzel
davranışınızla onları
kuşatınız; çünkü ben Allah Resulünün şöyle
buyurduğunu duydum: sizler,
mallarınızla halkın gönüllerini hoş edemezsiniz; o halde
ahlakınızla onların gönüllerini hoş edin
212. · Soruya verilen cevap çoğalınca
doğru gizli kalır.
213. · Söylemediğin sözün hakimi,
söylediğin sözün mahkumusun.
214. · Söyleyene bakma, söylenene bak.
215. · Söz ilaçtır, azı
yaşatır, çoğu öldürür.
216. · Söz; ok ve mızraktan daha tesirlidir.
217. · Sözün güzelliği,
kısalığındadır.
218. · Susmak,
ağırbaşlılığı arttırır.
219. · Susmak, sana
ağırbaşlı bir elbise giydirir ve sonunda özür dileme
zorundan korur.
220. · Şehvet bir kapıdan
girer, akıl öbür kapıdan çıkar.
221. · Şeref ve soyluluk, yüksek
özellik ve niteliklerden gelir, ataların çürümüş kemiklerinden
değil.
222. · Şerefli ve önemli bir
mevkiiniz olması için bilime sarılınız.
223. · Terbiyesizlikle kendisini
düşüreni, soydan gelme asalet
yükseltemez.
224. · Tövbe etmek elindeyken, ümidini
kesene şaşarım.
225. · Uygunsuz yerlere giren, kendini
töhmete kaptırır.
226. · Üç sınıf Allah
sevgisinden uzak tutulmuştur: zalimler, onlara yardakçılık
edenler ve zulmü hoş
karşılayanlar.
227. · Üç şey hayatı
tatsızlaştırır: kin, kıskançlık ve kötü huyluluk.
228. · Üç şey insana hayatı
zindan eder: Ağırlaşan aile yükü, borçların
baskısı ve bir hastalığın sürüp gitmesi.
229. · Üstünlük taslamak,
ayıpların en kötüsüdür.
230. · Verilen söz, zamanında
yerine getirilmesi gereken bir borçtur.
231. · Yakınlarına
yardımı bırakan, düşmanlarına yardım etmiş
olur.
232. · Yalan hıyanettir,
doğruluk emanettir.
233. · Yalan söylemenin sonu,
kınanmaktır.
234. · Yalan ve iki yüzlülük en kötü
ahlaktır.
235. · Yalanlanacağından
korktuğun bir şeyi anlatma.
236. · Yaptığın
iyilikleri ve sana anlatılanları gizle.
237. · Yeni mal, mülk edinmeden önce
yığdıklarınızı kullanınız.
238. · Yoksullarla otur, şükrünü
artırırsın.
239. · Yoksulluğunu gizle, yoksa
itibarın sıfıra iner.
240. · Yola düşmeden
arkadaşı, eve girmeden de komşuyu sor.
241. · Yumuşak ahlak, soyluluk ve
büyüklüktendir.
242. · Yumuşak konuş,
sevilirsin.
243. · Yüce kişinin aç
kalınca, aşağılık kişinin karnı doyunca
saldırısından korkun.
244. · Yükseklik taslamak alçaltır,
alçak gönüllülük yükseltir.
245. · Zaman uzasa, sonu gecikse bile
sabreden mutlaka zafere ulaşır.
246. · Zamanının bir
kısmı maziye karıştı. Geride kalan günlerinin
sayısı da belli değil, fırsat varken çalış.
247. · Zayıfları ziyaret etmek
alçak gönüllüğünün dendir.
248. · Zenginliği görüntülemek,
şükürden sayılır.
249. · Zenginliğin en yücesi
dilekleri terk etmektir.
250. · Zulme ve kötülüğe
karşı çıkmayan daha belasına uğrar.
Kaynakça: